"Ja, ik kom zo nog even!" riep ik naar familie en vrienden, die bij ons thuis op het terras zaten, 's avonds laat. Ik moest even wat pakken of iets kleins doen in huis. Eenmaal binnen in huis kwam de eetbui drang uit het niet gigantisch opzetten. Vaak begreep ik het zelf niet. Ik had een eetbui, en daarmee was de dag ook meteen afgelopen. Alles was toch goed gegaan? Waarom moest ik per se nu een eetbui hebben? Waarom ben ik zo zelfdestructief?
Een eetstoornis is ontzettend moeilijk uit te leggen, al klinken sommige dingen nog wel eens logisch. Bijvoorbeeld dat een eetbui een vorm van vluchten is; de verdoving van negatieve emoties. Misschien dat iemand zich helemaal niet kan voorstellen hoe of welke hoeveelheden eten hierbij komen kijken. Buitenstaanders voelen de angst, de paniek en het verdriet niet. Het gevoel dat je niet anders kan, die extreme schaamte, de grote eenzaamheid en de intense pijn.
Hoewel een eetstoornis soms moeilijk te begrijpen is, vallen sommige dingen toch wel uit te leggen aan mensen. Dat een eetbui een vlucht is; een verdoving van negatieve gevoelens en gedachten. Misschien dat ze zich niet helemaal kunnen voorstellen op wat voor manier en om welke hoeveelheden dat gaat. Ze kunnen de angst en paniek niet voelen. Het gevoel dat je niet anders kan, de schaamte, de eenzaamheid en het verdriet. Maar toch, er zit een soort van logica in. Zelfs al weet iedereen dat het niet werkelijk je problemen oplost. In wezen verschuif je het probleem. Je vergaart een bepaalde vrijheid, vindt een bepaalde rust en creëert een bepaalde roes voor korte duur om daar op een ander gebied ontzettend veel voor in te leveren. Een eetstoornis komt niet zonder gevolgen op fysiek, emotioneel en sociaal gebied. Toch voelt het op dat moment als de enige uitweg. Elke cel in je lichaam schreeuwt om die verlossing.
Als ik het uitleg aan iemand, begrijpen ze het één en ander soms wel, maar ik zie en voel ze kijken. Ik voel de blikken branden, door mijn ziel heen. Deze mentale ziekte die mij fysiek ziek maakt. Het begon ooit als een copingmechanisme, maar is uitgegroeid tot een verknipt leven. Mijn hersenen werken op een moment van een eetbui ook echt anders. Het is niet te vergelijken met een normaal denkend mens. Ik voel me niet zoals een gezond persoon. Het klinkt hopeloos, maar zo ervaar ik het niet altijd.
Een eetstoornis krijg je niet zomaar, het is er niet in één dag, maar een eetbui hebben na een goede dag, voelde voor mij zo dubbel. Het was niet de eerste keer, dat zo'n enorme eetbui mijn dag verpestte. Ik kreeg elke keer het gevoel dat herstel er niet inzat bij mij. Definitief, en vooral: hopeloos.
Een eetstoornis maakt je verreweg van gelukkig, maar het is ook niet zo dat je de hele tijd ongelukkig bent wanneer je een eetstoornis hebt. Ook dan heb je normale, goede en mindere dagen. Een goede dag betekent niet dat ik geen last hebt van mijn eetstoornis. Deze dingen staan voor mij geheel los van elkaar. Toch voelde het wel raar dat het op een goede dag júist zo mis kon gaan. Het is ingewikkeld en dubbelzinnig. Het was ook niet de eerste keer dat mijn overtuigingen recht tegenover elkaar stonden. Ik heb er vaak over nagedacht. Hoe werkt het nu precies?
Wanneer er iets negatiefs gebeurt, volgt er vaak een fysieke reactie. Dit geldt ook andersom. Als je goed nieuws ontvangt, zorgt dit óók voor een fysieke reactie. Je hartslag gaat omhoog, je temperatuur stijgt, je krijgt een adrenalinekick, en voelt wellicht vlinders. Dit voelt goed. Toch lijkt deze fysieke reactie wel wat op de reactie op stress of angst, waardoor het (onbewust) je eetstoornis kan triggeren. Zelfs als je je hier bewust van bent, kan dit gevoel je enorm overvallen. Je eetstoornis zit zo diep in je systeem.
Wanneer er iets heel goeds of leuks gebeurt, zorgt dit ook voor een fysieke reactie. Bedenk je eens hoe jij je voelt als je net heel goed nieuws te horen hebt gekregen. Je hartslag gaat omhoog, je lichaamstemperatuur stijgt, je merkt een adrenalinekick op en voelt misschien wel vlinders in je buik. Daar is helemaal niks mis mee. Het voelt juist heel erg lekker. Toch lijkt deze fysieke reactie op geluk erg veel op de fysieke reactie op stress of angst waardoor het - soms heel onbewust - toch die eetstoornis kan triggeren. Zelfs als je hier bewust van bent kan dit gevoel je overvallen omdat de eetstoornis zo in je systeem zit.
Om eetbuien te voorkomen, is het voor mij persoonlijk onwijs belangrijk om bezig te zijn, onder de mensen te zijn, alles behalve alleen zijn en in een (mentaal) isolement. Al is je eetschema nog zo strak, of kun je erg goed relativeren, als de stress in mijn lichaam zit, kan ik niet anders dan aan de drang toegeven.
Iets wat bij mij ook een grote rol speelt is op de top van de wereld staan, en er weer af moeten. Ik moet een keer naar beneden. Zonder dalen geen pieken. Ik begrijp dit als geen ander, maar vind het erg moeilijk om hier daadwerkelijk doorheen te gaan. Ik moet wel eens van een roze wolk terug naar de neutrale (in mijn ogen negatieve) aarde. Dat voelt als een domper. Het is belangrijk je niet volledig mee te laten slepen door de gevoelens die dit met zich meebrengt.
Het hebben van een eetstoornis kan voor mijn gedachten soms een reden zijn dat dingen niet slagen. Een reden die ik durf te accepteren. Stel dat ik geen eetstoornis zou hebben, en nog zou ik niet slagen: dan pas is het écht erg. Het is niet dat ik het niet wil, of niet kan, maar ik heb een eetstoornis. Dit ging onbewust. Ik zette mijn eetstoornis nooit bewust in. Het was de angst voor een verwachting waar ik niet aan zou kunnen voldoen.
Het kan ook gaan om de angst voor ups en downs. Als je laag blijft zitten, kan je ook niet vallen. Wie zich niet goed voelt, kan ook niet teleurgesteld worden. Een eetstoornis gaat niet over eten, maar over angst en diep verdriet.
Zo is er de schijnveiligheid van je eetstoornis. Overmatig op safe spelen, zodat je nergens van geniet. Je angst compenseren waardoor het uiteindelijk nog slechter gaat. Pijn, teleurstellingen en verdriet horen bij het leven. De één ervaart het meer dan de ander. Dit zegt niets over het geluk in het leven kunnen vinden, of dat je het niet verdient. Je kan vaak meer aan dan je denkt.
Ook al weet ik dat perfectie niet bestaat, althans, niet voor mij, hanteerde ik toch een bepaalde maatstaf voor mezelf. Ik was de hele dag bezig of ik wel goed genoeg was, aan de eisen kon voldoen van anderen. Ik moest van alles van mezelf. Ik had torenhoge verwachtingen, het voelde alsof de mensen om mij heen deze verwachtingen van mij hadden.
Wanneer iets wél goed ging, was de angst van die verwachting vaak getriggerd bij mij. Mensen mochten niet denken dat ik het makkelijk had, en ze nu van alles konden verwachten van mij. Ik ben altijd bang om iemand teleur te stellen, dat iemand er achter kwam dat ik helemaal niet zo "goed' ben. De kans is hierbij groot dat ik veel voor een ander invul, en dat deze verwachtingen in mijn hoofd groter worden dan ze echt zijn. Fouten maken doen we allemaal. We hebben allemaal krachten, maar ook zwakke plekken. Accepteer ze. Je bent zoals je bent, en je mag er zijn.
Een positieve emotie is ook een emotie. Het roept een bepaalde spanning bij mij op, een opgewonden gevoel, en dit lijkt iets positiefs. Ook al wist ik dat er niks ergs aan de hand was op zo'n moment, ik kon mijn gevoelens geen plek geven. Eetbuien bleken de ontspanning. Het leek alsof ik hier bewust voor koos, maar soms gebeurde het ook, in een vlaag van verstandverbijstering. Het gebeurde voor ik er erg in had. Ik kon niet eens nadenken, daar was geen ruimte voor. De effectiefste weg naar wat ontspanning op zeer korte termijn. Zo effectief, dat ook al waren er gevolgen, een eetbui had altijd mijn voorkeur.
Een eetbui is voor mij een moment waarop ik niks hoef. Ik laat alles vallen, en ga op in het moment. Een soort ultiem gevoel, het lijkt wel bijna op mediteren als het niet zo ontzettend destructief zou zijn voor lichaam en geest. Ik noem het dan wel "mediteren", in werkelijkheid zit ik enorm gevangen zit in mijn eetstoornis.
Het is eigenlijk nutteloos om jezelf (onnodig) pijn te doen. Als je jezelf slecht behandelt, wordt het rotgevoel over jezelf ook versterkt. Als je de vicieuze cirkel zou omdraaien, en jezelf positieve aandacht geeft, voel je je wellicht vanzelf wat waardevoller. Zelfhaat is nutteloos en nergens goed voor. Je bent gewoon een mens. Er is niks mis met je.
Liefs, Romy
Reactie schrijven